Reisverhalen

Reisverslag van de 19-daagse rondreis door Maleisisch Borneo. Periode van 14 maart tot 1 april 2007 door Rita van Loon.

Groepsgrootte is 24 personen.

Voor we aan deze reis konden beginnen hebben we bij de GGD de nodige entingen gekregen. Je hebt voor Maleisisch Borneo DTP, Hepatitis A en buiktyfus nodig. Tenminste volgens onze GGD dan en die zit in Alkmaar. Later bleek dat lang niet iedereen de buiktyfus had gehad en ook hadden wij tekort malariatabletten bij ons omdat wij pas op dag vijf hoefden te beginnen terwijl anderen te horen hadden gekregen dat ze meteen bij aankomst moesten beginnen. Ook hadden we flesjes Deet bij ons tegen de muggen en een geimpregneerde klamboe die we achteraf helemaal niet nodig hadden.

Dag 1. Woensdag 14 maart.
Vanmorgen met de trein van zeven uur op weg naar Schiphol. De reis verliep zonder problemen en we waren dan ook veel te vroeg daar. Maar dan kunnen we lekker relaxed doen en een beetje eten en koffie drinken. Rond negen uur arriveerde de contactpersoon van Het Schone Streven die ons vertelde dat we beter individueel konden inchecken en niet als groep omdat het nu nog lekker rustig was. Dat hebben we dan ook gedaan en rond twaalf uur 's middags gingen we de lucht in. Nog niet veel mensen gesproken die bij onze groep horen.  

 De vlucht verliep voorspoedig. Wel een tijd hoor, twaalf uur. Maar gelukkig is het vliegtuig van Malaysian Airlines vrij ruim en je kunt heerlijk films kijken. Dat heb ik dan ook met veel plezier gedaan, wel drie stuks. Om kwart voor zeven 's avonds (Maleise tijd) landden we in Kuala Lumpur. Wat een gigantisch vliegveld zeg. Er rijdt daar een metro die je van de ene plek naar de andere brengt. Zo groot is het daar. We hadden nog even tijd om naar de smoking area te gaan want mijn zus is een stevige roker en die had toch al keurig twaalf uur niet meer gerookt. Daarna ingecheckt voor Kuching, onze eindbestemming voor deze dag. 

Dag 2. Donderdag 15 maart.
Rond tien uur 's ochtends kwamen we daar aan en konden kennis maken met de rest van de groep. Het is een heel gemäleerd gezelschap. Na een busrit van ongeveer een uur komen we aan bij ons hotel Holiday Inn Damai Beach. 

Een prachtig hotel gelegen aan de Zuid-Chinese Zee. De temperatuur hier op Borneo is heerlijk. Lekker warm. We moeten wel even wennen aan de vochtigheid want die ligt hier wel even iets hoger als in ons kikkerlandje. Na een welkomstdrankje en een woordje van Freddy die samen met Ingrid Het Schone Streven tijdens deze reis een beetje vertegenwoordigt zijn we naar onze kamers gegaan om wat uit te rusten van de lange reis hier naartoe.   

(Ingrid is voorzitster van Het Schone Streven en Freddy werkt als vrijwilliger. Zij zijn zelf ook op vakantie maar toch ook om een beetje te kijken hoe deze reis verloopt. Het is namelijk de tweede keer dat deze reis georganiseerd wordt).

's Avonds hebben we zelf wat tafels tegen elkaar aan gezet en hebben we heerlijk gegeten. Er was lopend buffet, keuze genoeg. Het was erg gezellig en toen we nog wat na zaten te borrelen kwam er toch een regen uit de lucht vallen. Ja, het is hier niet voor niets zo mooi groen. Nog even een berichtje gestuurd aan het thuisfront en toen naar bed. Wekker gezet op zeven uur

Dag 3. Vrijdag 16 maart.
Vannacht niet echt goed geslapen. Veel wakker en een beetje gerommeld met de airco. Maar dat mag de pret niet drukken want we zijn evengoed fit hoor. Om zeven uur eruit en toen naar beneden voor het ontbijt. (Onze kamers liggen namelijk op een heuvel en vanaf het balkon zie je het restaurant, zwembad en de zee zo liggen) Het was heel uitgebreid en smakelijk.

Rond negen uur vertrokken we met de bus naar Sarawak Cultural Village. Een prachtig park met
zeven representatieve inheemse stammen die hier laten zien hoe ze leven,  wat ze doen voor de kost, hoe ze muziek maken en dergelijke. Heel interessant. Op het eind werden we getrakteerd op een prachtige show met veel muziek en schitterende kostuums. De vrouwen zijn hier klein en slank, de mannen ook vrij klein en heel gespierd. Na deze show kregen we nog een lunch aangeboden en toen weer retour naar ons hotel.

We hebben nog heerlijk de middag voor onszelf en spreken met anderen van de groep af om bij het zwembad te gaan bivakkeren. Beetje kletsen, beetje lezen, beetje zwemmen. Kortom tijd voor ontspanning.Morgen gaan we naar het Bako National Park. In een hotel zonder airco en warm water. Geweldig, het echte avontuur. We laten onze koffer in de bus en nemen een rugtas met benodigheden voor één nacht mee.

Dag 4. Zaterdag 17 maart.
 Vanmorgen met onze airconditioned bus vertrokken naar het vissersdorpje Kampung Bako.
 Met kleine boten worden we naar het schiereiland gebracht waar we zullen vertoeven in het Bako National Park Resthouse. Het is vrij primitief maar het heeft wel wat hoor. Allemaal houten huisjes en daartussen door zie je apen lopen en baardzwijnen. Geweldig wat een avontuur. 's Middags maken we een vrij pittige tocht door het oerwoud en zien een neusaap in de bomen. Prachtig.   

Na een late lunch, waarbij je op moet passen dat de apen je banaan niet pikken, zijn we zelf nog even naar de mangrove gelopen. Heel mooi is dat. Als het eb is staan de mangroven vrij en als het vloed is zie je alleen de bladeren. 'Avonds heerlijk gegeten. Hierna nog een nightwalk gemaakt. We hebben wel gelachen hoor want wij liepen achteraan en de ene na de andere zaklantaarn begaf het. Gelukkig hadden we nog wel wat licht en hebben we dicht bij elkaar gelopen. We zagen grote spinnen, een boomkikker en een cave met vleermuis.  

Dag 5. Zondag 18 maart. 

De volgende dag na een vroeg ontbijt over het strand wezen wandelen. Prachtige caves en hoog in de bomen zat een grote indrukwekkende neusaap die met de verrekijker goed te bekijken was. Wat een staart had dat beest zeg. Wat ik ervan begreep had zo'n mannetje wel een stuk of twintig vrouwtjes. In het park zelf weer de nodige apen gezien. Wat een schattige kopjes hebben die beesten toch. Sommigen lijken net oude mannen met baarden. Ook hebben we nog moederapen met jonkies gezien.    

Ook liepen we nog met de gehele groep en Ed, onze reisleider, over het park en kwamen een baardzwijn tegen. Wij dachten dat dat beest geen kwaad kon maar Ed gebaarde dat we langzaam achteruit moesten lopen. Nou dat werkte wel een beetje op de lachspieren hoor. Toen het zwijn zat te wroeten in de aarde zijn wij er stiekem langs geslopen. Spanning en avontuur! 

's Middags na de lunch weer in de boten. De bus stond al op ons te wachten. We gaan weer terug naar Kuching maar komen nu in een ander hotel, namelijk het Holiday Inn Kuching. Dit hotel ligt midden in de stad. We spreken met een aantal mensen van de groep af in de lobby van het hotel en gaan op stap. Wat winkelen en heerlijk gewandeld langs de rivier. Gegeten bij het James Brooke Restaurant, vernoemd naar de Brit James Brooke die hier in het verleden voet aan wal heeft gezet.  
Het was ontzettend gezellig en het eten kost hier echt niet veel. 

Dag 6. Maandag 19 maart.
Vanmorgen zijn we na een vluchtig ontbijt met de bus vertrokken naar Semenggoh, een wild rehabilitatiecentrum voor Orang Oetangs. Wat een schitterende ervaring is dat zeg. De adrenaline giert door je lijf. Wij staan midden in de jungle bij een shelterhut en een persoon van het centrum staat midden tussen de bomen bij een voederplek en roept de orang oetangs aan bij naam. En dan afwachten. Je oren zijn gespitst, je hoort ieder geluidje. Helaas kwamen er geen apen. Maar wel was er op een andere plek een vrouwtje met jong gesignaleerd. Dus wij daarheen en ja hoor. Daar zaten ze in de boom. Geweldig! De moeder was 24 jaar oud en het jong drie jaar oud. Na vele foto's weer terug in de bus en op weg naar Batang Ai.  

Het laatste stuk van deze reis gaan we per boot want het hotel waar we heen gaan ligt in het midden van een stuwmeer,  het Hilton Batang Ai resort. Alles is hier groen, groen, groen. Je bevindt je midden in het tropisch regenwoud. We hebben met de groep één longhouse, nummer negen. De kamers zijn prachtig, heel luxe. 's Avonds weer met de groep gegeten. Het eten is hier vergeleken met de vorige hotels vrij Europees. Nog even een berichtje naar huis gestuurd en rond half één lagen we erin.  

Dag 7. Dinsdag 20 maart.
Vanmorgen om half acht eruit. Na het ontbijt gingen we met verschillende boten op weg naar de Iban stam. Prachtig gezicht zo al die boten over dat water. We gaan naar het longhouse van de Iban.

Ze hadden overal spulletjes uitgestald voor de verkoop. We hebben onder andere een tol, masker, zwaard, kleedje, houten beeldjes en een portemonneetje gekocht. Hierna komen we in het midden van de longhouse bij elkaar om gezamenlijk met de burgemeester rijstewijn en palmwijn te drinken. Voordat je dan een slok neemt zeg je Ooooo Haa. Ook werd er gedanst. Ze werken hierbij heel veel met hun voeten en de mannen zijn ontzettend gespierd. Buiten hebben we pijltjes geschoten. De Iban gebruikten dit in het verleden tegen andere stammen. Er zat dan gif in de pijlen. 

Een stukje verderop was een mooie plek waar de maaltijd bereid werd door mensen van de Iban en onze gids. Groenten en rijst werd in bamboe boven het vuur klaargemaakt. En kip en garnalen werd bereid in een enorme wok. Alles werd opgediend op palmbladeren. Het zag er niet alleen smakelijk uit maar het was ook heerlijk. Na het eten hebben we nog een verkwikkende duik in de rivier genomen.    
 
Uiteindelijk weer met de boten retour naar het hotel. Dat was ook nog een avontuur hoor want we moesten op sommige plekken dwars door boomstronken heen, die daar dobberden.
Rond vijf uur die middag hebben een aantal mensen van onze groep nog deelgenomen aan een Nature Walk. Een gedeelte ging over touwbruggen die meters boven de grond tussen de bomen hingen. Dat gaf een prachtig uitzicht. 

Het avondeten hebben we aan een lange tafel buiten genuttigd. Er was weer lopend buffet. Het verschil met gisteren is dat er nu veel meer Maleise gerechten staan. Heerlijk.
Rond twaalf uur naar bed. Nog even mijn nek ingesmeerd met eagle balm, een goedje dat ik hier heb gekocht en heel goed werkt. Zo is er ook axe brand medicated oil om op muggenbulten te smeren. Het kost hier helemaal niets.

Dag 8. Woensdag 21 maart.
Na een lekker ontbijt gaan we met de boot over dit prachtige meer weer terug naar het vasteland waar de bus en onze reisleider ons al weer staan op te wachten. Ed moet een lied zingen want Freddy heeft hem voorgehouden dat we in Nederland een afscheidsritueel hebben(domnespatosdimamadipapa) en dat hij kon kiezen tussen een lied of een nat pak. Hij koos voor het lied en deed dit geweldig. Ook verklaarde hij de tekst, het ging over liefde, het elkaar weerzien en goed zijn voor elkaar. 

Op de terugweg nog een waterval aangedaan. Hier hebben we schitterende vlinders gezien. Wel moeilijk op de foto te krijgen. Lekkere lunch gehad. En toen het laatste stukje naar Kuching. Rond vijf uur in de middag arriveren we weer bij Holiday Inn Kuching. We hebben meteen kaarten en postzegels gekocht. Rond zes uur afgesproken met een groepje om de stad in te gaan.  

Dat was wel even aanpoten want je wilt toch ook nog even lekker douchen. Maar we stonden op tijd in de lobby. Geld gepind en een groot winkelcentrum ingedoken. Uiteindelijk weer beland bij het James Brooke restaurant. Goed eten. Niet te laat terug naar het hotel want er moet een koffer gepakt worden en de volgende ochtend hebben we een wake-upcall om zes uur.

Dag 9. Donderdag 22 maart.
Vroeg eruit en de koffer buiten in de gang neergezet. Deze worden hier dan opgehaald. Zo gaat het elke keer. Luxe hoor, je hoeft niet zelf met je koffer te zeulen. Na het ontbijt de bus in die ons naar het vliegveld brengt van Kuching. Bij het inchecken bleek dat onze koffers bij elkaar 50,5 kilo wogen. Voor hier is dat geen probleem maar voor de terugreis naar Nederland zullen we toch iets meer in onze handbagage moeten doen. De vlucht verloopt gladjes. Prachtig uitzicht over de Zuid-Chinese Zee. Kota Kinabalu, onze volgende bestemming, ligt aan de kust. We verblijven hier in het Beringgis Beach Resort. Een prachtige plek. Heel gezellig aangelegd park, mooi bounty strand. We laten hier op aanraden van Ingrid onze was doen. Keurig schoon en netjes gevouwen krijgen we dit de volgende dag weer terug. Kosten zijn nihil.

Deze dag worden we even overvallen door een bui als we aan het strand liggen. Maar niet getreurd want dan gaan we gewoon naar het overdekte terras waar we heerlijk geluncht hebben. De porties eten zijn hier bijzonder groot. Je kunt een pizza bestellen en deze met twee personen opeten. Zo ook met een sandwich. Dat is niet één broodje maar een groot bord vol brood. Ondertussen is het droog geworden en kunnen we de calorieën er weer aflopen door een strandwandeling te maken. Na het avondeten nog een borreltje gedronken op de veranda. Vreselijk gelachen want onze deur(die je toch steeds dicht doet vanwege het ongedierte)  maakte nogal wat herrie waardoor de buurman opeens zijn hoofd om de hoek stak.

Dag 10. Vrijdag 23 maart.
Vanmorgen voor ons doen uitgeslapen en wel tot half negen. Na het ontbijt naar het strand waar we om tien uur klaar moeten staan voor een uitstapje naar het eiland Dinawan. We kunnen niet allemaal tegelijk in de boot dus gaan in twee groepen erheen. Na een korte bootreis komen we aan op het eiland. Prachtig! We gaan snorkelen en zien van alles; allerlei soorten vissen, zee-egels en grote kwallen. Op een gegeven moment komt er toch een lucht aan. En ja hoor spetters. De eerste groep wordt met de boot teruggebracht en wij besluiten het water in te gaan. Daar is het warmer als in de regen. Ondertussen giet het van de lucht. Gelukkig heeft iemand zijn poncho mee en daar kunnen de waardevolle spullen, zoals camera's, onder. Uiteindelijk is de boot er weer en wij erin. De motor geeft wat problemen en voor we het weten dobberen we op zee terwijl het hard regent, onweert en de golven steeds hoger worden. En die lui van de boot maar trekken om de motor weer op gang te krijgen. Ik vraag wel even aan Dell, onze reisleider daar, of hij zijn mobiele telefoon bij zich heeft. Je weet het maar nooit. Gelukkig is dat zo. Na veel proberen doet één motor het, de andere heeft het begeven. We varen dus met één motor over de zee en de tocht duurt dan ook veel langer. Echt prettig was het niet maar uiteindelijk komen we via een zijrivier op een andere plek aan land en worden van daaruit met een busje teruggebracht naar ons hotel. Spanning en sensatie. De rest van de groep staat ons al op te wachten en zijn blij ons weer te zien. Na het avondeten nog even op de veranda gezeten. Dat is zo gezellig hier. Je kijkt uit over de mooie tuin en de temperatuur hier is ook 's avonds grandioos. Je kunt gewoon in korte broek en hempje zitten. Als je je maar insmeert met Deet dan is er niets aan de hand.  Op tijd naar bed want morgen is het vroeg dag.

Dag 11. Zaterdag 24 maart.
Vanmorgen rond half vijf een wake-upcall. Wat een tijd zeg. De koffer weer buiten neergezet. Deze blijven hier voor als we dinsdag weer terug komen. Koffie gedronken en naar het vliegveld van Kota Kinabalu. We vliegen naar Sandakan. Op het vliegveld worden we opgewacht door John, onze reisleider in dit gebied. 
Eerst gaan we op weg naar het Sepilok Orang Oetan Rehabilitatiecentrum. Hier zien we veel Orang Oetangs, het is alleen niet zo spectaculair. Dat komt omdat ze bij de voederplaats touwen hebben gehangen en dat maakt dat je toch iets meer aan een dierentuin moet denken. Maar we zien wel heel veel apen en daar komen we tenslotte voor. 
    
Na een drie kwartier rijden we met de bus verder naar Sukau. We komen langs grote velden met palmplantages. Eerst is de weg wel redelijk maar het laatste uur is het alles hobbels en bobbels. Maar ja, wil je echt de wildernis in dan moet je er wat voor over hebben. Het laatste stukje naar ons hotel gaat met de boot. Hier wacht ons een welkomstborrel en eten. 

We zijn hier in de Proboscis Lodge, gelegen in het regenwoud. We hebben een prachtige bungalow. Dit hotel werd in de papieren beschreven als primitief maar is dat zeker niet.  van Freddy hoor ik dat als dit gedeelte van het hotel vol zit je mogelijk naar een primitiever 'ander' deel moet, we hebben dus geluk). Het enige waar je rekening mee moet houden is dat er tussen 8 en 11uur 's ochtends en 16.00 en 18.00 geen elektra is.   

Om vier uur in de middag vertrekken we met verschillende boten voor een rivercruise. We zien hele families neusapen, slangen, varanen, zilverreigers, makaken, neushoornvogels en boven in een boom een nest van een orang oetang. Geweldig, wat een
natuur. 
Na een douche en een heerlijk maal gaan we weer zeer voldaan en met vele indrukken naar bed. Het slapen gaat inmiddels al veel en veel beter. Alleen de eerste nachten wat onrustig geslapen, misschien toch een beetje jetlag gehad?
 

Dag 12. Zondag 25 maart.
Deze ochtend de wekker gezet op zes uur want we gaan een vroege jungletocht maken en die wil ik niet missen. Na het ontbijt de boten in en op weg naar de plek waar alles gaat beginnen. Dichte schoenen aan, sokken over de broek en een shirt aan met lange mouwen. Dit alles vanwege de bloedzuigers. Bah, wat zijn die beesten smerig zeg. Maar je moet maar zo denken, het enige dat ze van je nemen is een beetje bloed en that's all. Het is geweldig, wat een ervaring om zo door de middle of nowhere te lopen en alle geluiden op je in te laten werken.  We zien twee bosuilen, drollen en pootafdrukken van een olifant. 

Rond elf uur komen we weer terug bij het hotel. We hebben onderweg weer allerlei beesten gezien en genoten van de mooie natuur. Na een lekkere lunch gaan we 's middags weer een boottocht maken. We willen toch heel graag nog een orang oetang zien. En ja hoor, onze gebeden worden verhoord en vlak voor het donker wordt zien we er één, hoog in de boom zich aan het opmaken voor de nacht. Hij trekt takken en bladeren van de boom over zich heen als een soort dekentje. Iedereen was verrukt. Dit is toch weer heel wat anders als ze te zien in de rehabilitatiecentra. Ontzettend tevreden keren we huiswaarts.

Dag 13. Maandag 26 maart.
Vanmorgen een klein beetje uitgeslapen tot half acht. Even een hapje gegeten en toen de tas gepakt. Je wordt er steeds handiger in hoor als je weer gaat vertrekken. Rond negen uur vertrokken met de boot naar het vasteland en met de bus verder naar de vogelnestjes die zich bevinden in de Gomantong grotten. Niet iedereen ging mee naar binnen omdat we werden gewaarschuwd voor de stank en de kakkerlakken. Gelukkig was het goed uit te houden. De kakkerlakken waren er bijna niet en de lucht viel ook nog wel mee. 

Wel moest je goed uitkijken dat je op de houten loopbrug niet uitgleed want deze zat onder de vogelpoep.  
De maleise mannen waren druk bezig om ladders op te hangen en van daaruit wordt er dan een steiger horizontaal opgehangen. Vreselijk hoog hoor, je krijgt al hoogtevrees als je er naar kijkt.
Een van de mannen vertelde nog dat ze twee ton vogelnestjes weghalen in een maand tijd. Deze nestjes worden verkocht aan de Chinezen die er soep van maken. Zij geloven dat het heel goed is voor de huid en de vruchtbaarheid en betalen dan ook graag 1250 euro voor een kilo vogelnestjes. Wat een geld zeg, en als je dan bedenkt dat zo'n nestje bestaat uit spuug van de zwaluw en zijn veertjes. Eet smakelijk! Toch een enorme belevenis om te zien.

Daarna hebben we onze weg vervolgd naar Sandakan. Na ingecheckt te hebben in het Sandakanhotel en een lunch besluiten we met een aantal ervoor te kiezen om niet mee te gaan met de rondtour door de stad maar zelf de stad te gaan verkennen te voet. Nou we hebben als Westerlingen toch wel een hoop bekijks hoor. 

Bij een lokaal tentje wat gedronken. Ze kwamen nog langs met zonnebrillen, horloges en pinda's maar waren in het geheel niet opdringerig. 's Avonds bij een hindoestaans tentje gegeten. Het smaakte uit de kunst. Een aantal hadden rijst met vlees en kerrie, anderen namen roti. Deze werden daar ter plekke klaargemaakt. De zaak werd gerund door een groot gezin; vader,moeder,dochters en zoon.

Later zijn we bij een café nog een biertje wezen drinken. Wat voor een tent het was weten we niet precies maar de man in ons midden kreeg een vrouw tegenover zich zitten die een praatje met ons maakte en steeds bier bijschonk. We hadden een hoop lol en zeiden dat wij hem nu aan het chaperonnen waren.

Dag 14. Dinsdag 27 maart
Met de bus naar het vliegveld van Sandakan. We gaan weer richting Kota Kinabalu waar we de laatste dagen van onze reis aan het strand zullen doorbrengen van het Beringgis Hotel.

De vliegreis verloopt vlot en snel. De bus en de reisleider staan ons al op te wachten en we gaan een rondtour maken. Heerlijk geluncht in een airconditioned restaurant en daarna een bezoek gebracht aan een openlucht museum. Aan het einde van de middag komen we weer aan in Beringgis Hotel. Heerlijk, we hoeven nu niet meer te reizen. Het is net mooi zo. Heel veel gezien en beleefd en nu even lekker een aantal dagen wat rustiger aan kunnen doen. Er staat nog wel het één en ander op het programma, maar je kunt zelf bepalen of je daar aan mee wilt doen.

Dag 15. Woensdag 28 maart.
Deze dag gaan we met de bus naar de jachthaven van KK. Wat een prachtige hotels en wat een boten. Van hieruit gaan we met een boot naar het eiland Manukan. Het is een behoorlijk toeristische plek maar het eiland is zo groot dat je evengoed alle ruimte hebt. We hebben hier geweldig gesnorkeld. Prachtige vissen, alle kleuren en maten. En??we zagen Nemo met kleine visjes. Ik leek wel weer een kind, zo enthousiast was ik.  
's Middags onder de bomen gegeten, het smaakte weer prima. Rond half vier gingen we weer terug naar het hotel om al het zout van ons af te spoelen. Toen naar de bar. Voor de liefhebbers van bier is er tussen 16.00 en 19.00 Happy Hour. Dit houdt in dat je vier flesjes bier krijgt voor de prijs van twee. Nou en met die warmte gaat een biertje er wel in hoor. Na een zalige maaltijd werden we verrast door een live-optreden. Er kon ook gezongen worden door een ieder die dat wilde en voor we er erg in hadden stond Freddy daar. Die begon me daar toch te zingen, geweldig! Wat een stem. Na een wederom heerlijke dag doken we weer heel tevreden ons bed in.

Dag 16. Donderdag 29 maart.
Nu is het alweer donderdag en zitten we heerlijk aan het strand. Een aantal hebben net een strandwandeling gemaakt. De rest van de groep is naar het Kinabalu Nationaal Park waar veel orchideeën zijn en de grootste bloem ter wereld de Rafflesia. 's Middags nemen we met zes man een taxi naar KK om te winkelen en aan de boulevard een hapje te eten.  Nou dat hapje wordt een vijfgangendiner. En lekker dat het was zeg.
 
Dag 17. Vrijdag 30 maart.
Ook deze dag is het weer prachtig weer. De zon staat hoog aan de hemel. Wederom langs het strand gewandeld en wat gelezen en gerelaxed. 's Avonds het afscheidsfeest gehad. De karaoke was een groot succes. In het begin kwamen de mensen wat weifelend op het podium staan maar later had een ieder de smaak te pakken en hebben we ons kostelijk vermaakt.

Dag 18. Zaterdag 31 maart.  
Onze laatste dag op dit schitterende eiland. Het voelt een beetje melancholisch. Nog één keer genieten van het strand, de gezamenlijke lunch en dan rond vier uur in de middag op weg naar het vliegveld van Kota Kinabalu. Eerst drie uur vliegen naar Kuala Lumpur. Daar verblijven we van 21.00 tot 24.00 uur. En dan om middernacht de lucht in voor de laatste twaalf uur vliegen naar Schiphol. De reis verloopt goed en weer films genoeg om te bekijken. Om ongeveer zes uur Nederlandse tijd hebben we weer vaste grond onder onze voeten. We nemen afscheid van onze groepsgenoten en gaan nog een tijd nagenieten van alle indrukken die we in Maleisisch Borneo hebben opgedaan.

Rita van Loon